در موضوع قواى علمى، وقتى سخن از تعلیم اسماء است، آن را به انسانیت انسان واگذار مى‏کند. وبه هنگام طرح قصه آدم‏سلام الله علیه مى‏فرماید: «فتلقى آدم من ربه کلمات‏» (2) سپس آدم از پروردگارش کلماتى را دریافت نمود.

در تبیین وتفسیر کلمات آمده است که منظور انوار عترت طاهره است، بدین معنا که انوار عترت طاهره همان مقامات علمى است که حضرت آدم‏سلام الله علیه آن را تلقى کرد وزمینه نجات او فراهم گردید ودر این میان همانطور که حضرت امیرسلام الله علیه در مجموعه عترت قرار دارد، حضرت زهرا هم در آنجا مى‏تابد واین که فاطمه زهراصلوات الله علیها معروف ومشهور شده، نه براى آن است که، زن تنها در حضرت زهرا خلاصه شده است‏بلکه به این دلیل است که آن حضرت دیگران را تحت الشعاع قرار داده است. به عنوان مثل معصومین دیگر نیز مانند حضرت امیرسلام الله علیه، معروف نیستند واگر در عرف بخواهند مثل ذکر بکنند، به حضرت على(ع) مثل مى‏زنند. در صورتى که همه ائمه نور واحدند. همانطورى که در بین معصومین، امیرالمؤمنین‏صلوات الله علیه معروف والگو شده است، در بین زنان هم حضرت فاطمه زهراصلوات الله علیها اشتهار یافته است وگرنه زنان فراوانى بودند که هم از عصمت‏برخوردارند وهم از کمال متعارف وفوق متعارف، ولیکن علت این که حضرت زهرا در بین زنان معروف شده همان علتى است که بدان سبب، حضرت على(ع) در بین ائمه معروف شده است.

پس مراد از لفظ کلمات در آیه شریفه «فتلقى ادم من ربه کلمات‏» اسماء الهى است وبارزترین مصداق اسماء الهى، عترت طاهره‏اند که در بین آنان، فاطمه زهرا - صلوات الله علیها - مى‏درخشد.

منبع: زن در آیینه جلال و جمال – آیت الله جوادی آملی

قرآن از نظر محتوا، مى‏فرماید: کمالات انسانى، در مبدا شناسى، معاد شناسى، و وحى ورسالت‏شناسى است، یعنى کمال، در داشتن جهان بینى‏الهى است، به این معنا که: جهان، آغازى دارد به نام «خدا واسماء حسناى او» وانجامى دارد به نام «معاد» وقیامت ودوزخ وبهشت و... وبین این آغاز وانجام، «صراط مستقیمى‏» است. که مساله وحى ونبوّت در این صراط مستقیم است.

چون در متن جهان بیش از مبدا ومعاد ورابطه بین مبدا ومعاد چیزى نیست، لذا اصول دین هم بیش از سه اصل نیست، اوّل، مبدا شناسى; دوم، معادشناسى; سوم، پیامبرشناسى، واین جمله که از امیرالمؤمنین... نقل شده است: «رحم اللّه امرءً عرف من این وفى این وَالى این‏» خداى رحمت کند کسى را که بداند از کجا و در کجا وبه کجاست.

گفته‏اند ناظر به این سه اصل دینى است، ودر فهمیدن این سه اصل ذکورت وانوثت‏شرط نیست، یعنى نه مذکر بودن شرط است ونه مؤنث‏بودن مانع. انبیا هم که انسانها را به این سه اصل دعوت نموده‏اند نه دعوتنامه‏اى براى خصوص مردها فرستاده‏اند ونه زنها را از شرکت در این مراسم محروم داشته‏اند. وقتى قرآن کریم از زبان پیامبر اکرم صلى الله علیه واله فرماید: ادعو الى اللّه على بصیرة‏ انا ومن اتّبعنی (1) «من وهر که از من پیروى کرد دعوت مى‏کنیم به سوى خدا واز روى بصیرت.» این دعوت، شامل همه انسانهاست، واگر پیامبرى دعوتنامه براى یک مرد به عنوان زمامدار یک کشور مى‏نویسد، پیامبر دیگرى هم دعوتنامه براى یک زن به عنوان زمامدار یک کشور مى‏نویسد. اگر رسول خدا صلى الله علیه و اله زمامداران مرد را به اسلام دعوت کرد، سلیمان‏ سلام اللّه علیه هم زمامدار زن را به اسلام فراخواند، هم دعوتها عامّ‏اند وهم مدعوّها، وهیچ اختصاصى در بین نیست.

پى‏نوشت: 1. یوسف، 108.

منبع: زن در آیینه جلال و جمال – آیت الله جوادی آملی

آیاتى که علم را ارزش مى‏داند، جهل را ضد ارزش، ایمان را ارزش مى‏داند وکفر را ضد ارزش، ذلّت وعزّت، سعادت وشقاوت، فضیلت ورذیلت، حقّ وباطل، صدق وکذب، تقوا وفجور، اطاعت وعصیان، انقیاد وتمرّد، غیبت وعدم غیبت، امانت وخیانت را عنوان مسائل ارزشى وضد ارزشى مى‏داند هیچکدام از این اوصاف را نه مذکر مى‏داند ونه مؤنث. چه اینکه موصوف این اوصاف نیز هرگز بدن مردانه یا زنانه نیست. یعنى بدن انسان: مسلمان یا کافر، عالم یا جاهل، متّقى یا فاجر، صادق یا کاذب، محقّ یا مبطل، فاضل یا رذیل نیست.

اگر جسم نقشى در انسانیّت انسان مى‏داشت‏به عنوان تمام ذات یا جزو ذات ممکن بود سخن، از مذکر ومؤنث قابل طرح باشد، وباید بحث مى‏شد که آیا، این دو صنف متساویند یا متفاوت؟ ولى اگر حقیقت هرکسى را روح او تشکیل دادجسم او ابزارى بیش نبود، واین ابزار هم گاهى مذکر است وگاهى مؤنث وروح نه مذکر بود ونه مؤنث، قهراً بحث از تساوى زن ومرد یا تفاوت این دو صنف در مسائل مربوط به حقیقت انسان رخت‏بر مى‏بندد، یعنى سالبه به انتفاء موضوع، خواهد بود، نه به انتفاء محمول.

در هر بحثى نباید ملتزم شد که حتماً به نحو ایجاب پاسخ داده شود، زیرا ممکن است ثمره یک بحثى فقط سلب باشد، مثلاً گاهى انسان وارد بحث‏حقوق زن مى‏شود بدین امید که نتیجه آن تساوى این دو صنف یا تفاضل آنها باشد ولى بعد معلوم مى‏شود که ثمره آن سلبى است. هرگز نباید توقع داشت که ثمره استنباط، یکى از دو امر تساوى یا تفاضل باشد، بلکه ممکن است نتیجه بحث این باشد که زن ومرد، نه مساویند ونه متمایز، براى این که موضوعى براى تساوى یا تفاوت نیست. به عبارت دیگر: گاهى انسان وارد بحث مى‏شود که مثلاً آیا الف وباء مساوى هم هستند یا متمایزند، در اینجا سرانجام احد الامرین را اعلام مى‏کند ومى‏گوید: الف وباء که دو امرند وهر دو موجودند، مثلاً باهم مساویند ویا این که متمایزند. در این محور خاص، قضیه، منفصله حقیقیّه است -از دو حال بیرون نیست، امّا گاهى انسان وارد بحث مى‏شود تا تساوى یا تفاوت را بیابد، لیکن وقتى دقیق مى‏شود مى‏بیند نه الفى در میان است ونه بائى، آنگاه باید بگوید: موضوعى براى بحث تساوى یا تفاوت نیست. براى این که تساوى وتفاوت عدم وملکه هستندیعنى یک موضوع خاص وقتى در خارج موجود است، این موضوع با موضوع دیگر از دو حال بیرون نیست، یامساوى با اوست‏یا مساوى نیست، ولى اگر تعدّد وکثرتى در کار نبود، تساوى وتفاوتى هم نخواهد بود زیرا در اثبات یکى از دو امر یاد شده لازم است دو شى‏ء، موجود باشند تا باهم یا متساوى باشند ویا متفاوت.

قرآن کریم وقتى مساله زن ومرد را مطرح مى‏کند مى‏گوید: این دو را از چهره ذکورت وانوثت نشناسید بلکه از چهره نسانیت‏بشناسید وحقیقت انسان را روح او تشکیل مى‏دهد، نه بدن او، انسانیت انسان را جان او تامین مى‏کند نه جسم او، ونه مجموع جسم وجان.

منبع: زن در آیینه جلال و جمال – آیت الله جوادی آملی

خلاصه آن که زن باید طرایف حکمت را در ظرایف هنر ارائه دهد ومرد باید ظرایف هنر را در طرایف حکمت جلوه‏گر کند یعنى جلال زن در جمال او نهفته است وجمال رد در جلال او تجلى مى‏یاید واین توزیع کار نه نکوهشى براى زن است ونه ستایشى براى مرد. بلکه رهنمود ودستور عملى هریک از آنهاست، تاهرکس به کار خاص خویش مامور باشد ودر صورت امتثال دستور مخصوص خود در خور ستایش گردد ودر صورت تمرد از آن، مستحق نکوهش شود. پس تفاوت زن ومرد در نحوه ارائه اندیشه‏هاى درست ظهور مى‏نماید. وگرنه زن نیز چون مرد شایستگى فراگیرى علوم ومعارف را داشته وبایسته تقدیر وثناست; چه این که مرد شایسته ارائه هنرهاى ظریف بوده وبایسته ستایش وتقدیر است.

ارزش زن به عنوان هویت دینى وقتى روشن مى‏شود که گوشه‏اى از اسرار نکاح و رموز ازدواج از زبان صاحب وحى بازگو شود تا معلوم گردد که زن نه تنها ملعبه مرد نیست و نه تنها وابسته نمى‏باشد و نه تنها ابزار نیست‏بلکه چون بنیان مرصوصى است که مرد را از پرتگاه دوزخ مى‏رهاند و از انحراف نجات مى‏دهد و باهم از خطر تیرگى و تاریکى آسوده مى‏شوند وهماهنگ هم راه فلاح و صلاح و نجاح را طى مى‏کنند و از طلاح و تباه و تبار مى‏رهند.

رسول اکرم حضرت محمد بن عبدالله(ص) چنین مى‏فرماید: «من تزوج احرز نصف دینه‏» (1)

یعنى مردى که با زن ازدواج نماید و زنى که با مرد عقد زناشویى ببندد هر کدام نصف دین خود را حفظ نموده‏اند. یعنى هویت مرد براى زن در نکاح ونیز هویت زن براى مرد در ازدواج یک هویت دینى است نه غریزى و آمیزش حیوانى که در هر نر و ماده‏اى یافت مى‏شود، و باز پیامبر گرامى اسلام(ص) مى‏فرماید: «ما من شاب تزوج فی حداثة سنه الا عج‏شیطانه: یا ویله عصم منی ثلثی دینه، فلیتق الله العبد فی الثلث الاخر» (2)

یعنى:«هیچ جوانى نیست که در عنفوان جوانى ازدواج نماید مگر آن که شیطان مراقب وى ناله بر مى‏آورد که: او دو سوم دین خود را از من حفظ نموده است، بنده خدا بعد از ازدواج باید درباره یک سوم دیگر دین خود پرهیزکار باشد.» در این حال مرد یا زن جوان که پیوند زندگى مشترک را مى‏بندد با این عمل بخش مهم دین خود را حفظ مى‏نمایند. چنین نگرشى ملکوتى به زن ونگاه الهى به ازدواج و بینش آسمانى به تشکیل کانون مشترک زناشویى، هرگز مرد را وابسته یا آزاد نمى‏بیند و زن را نیز از نگاه وابستگى و ابزارى مصون مى‏داند.

پى‏نوشت‏ها: 1- جامع احادیث الشیعه، ج‏20، ص‏8. 2- همان ماخذ، ص‏9.

منبع: زن در آیینه جلال و جمال – آیت الله جوادی آملی

1- خوش بختانه و با کمال افتخار من یک زن هستم. دعوای اول هم اینکه برای مردهایی که به شوخی یا جدی ورد زبانشان است که زن ناقص عقل است، دلم می سوزد. کسانی که کلام حضرت علی (ع) را هم نفهمیده اند و چیزی را که نمی فهمند به ایشان نسبت می دهند. البته من تأکید می کنم که فمینیست نیستم و با این جریان پوچ ضد انسانی میانه ای ندارم. جماعتی که به اسم برابری حقوق زن، در عمل زن را تافته جدابافته از عالم هستی فرض می کنند و خواسته هایشان خنده دار است. اگر این جماعت فمینیست از این اداها در نیاورند، کسی جرئت نمی کند بگوید که زن ناقص عقل است.

2- به تفاوت های زن و مرد آشنایی دارم و به وظایف مختلفشان هم، پس عدالت را مساوی برابری نمی دانم.

3- برای تمام مردان (با عنایت ویژه به معنای اصلی مرد!) احترام قائلم.

4- فکر می کنم خیلی ها مثل من بعد از چند سال وبلاگ نویسی یک مرتبه چشم باز کرده اند دیده اند که چها پنج تا وبلاگ دارند و برای همه شان وقت ندارند. حالا من می خواهم تمرکزم را روی یک وبلاگ بگذارم و با توجه به توصیه اساتید برای اولین بار می خواهم در پارسی بلاگ وبلاگ داشته باشم. بعضی از مطالب وبلاگ های دیگرم را اینجا هم کپی می کنم و بعد از این روند وبلاگ را ادامه می دهم. به گمانم هفته ای یک بار چیزکی بنویسم و امیدوارم هفته ای یک بار به من سربزنید تا از تنهایی دلم نگیرد.

5- در وبلاگ های دیگرم از زن می نوشتم، از فنون خانه داری می نوشتم، از مسائل جاری کشور می نوشتم و گاهی هم می زدم به دریای شعر و ادب و هنر. حالا چطوری می خواهم همه را در یک وبلاگ جمع کنم چیزی است که فکر خودم را هم مشغول کرده.